نکاتی درباره دعای عدیله
در کتاب کیمیای محبت که درباره شیخ رجبعلی خیاط نوشته شده است در جایی سفارش به خواندن دعای عدیله و سوره حشر بعد از نماز صبح شده است. اما دعای عدیله چیست؟
علامه حسن زاده آملی در نکته 134 کتاب هزار و یک نکته فرموده اند:
دعاى عدیله را از این جهت عدیله گویند که انسان در هنگام موت پناه می برد به خدا از عدول از ایمان «و فى دعاء اول لیلة من رجب من مصباح شیخ الطائفة: اللهم انى اعوذ بک من العدیله عند الموت»، دعاى معروف عدیله را منسوب به امیر المؤمنین على علیه السلام دانسته اند و مرحوم حاج میرزا ابراهیم سبزوارى بر آن شرحى حکیمانه و عارفانه نوشته است، راقم گوید سیاق دعا به اعلى صوت خود فریاد مى کشد که از منشئات بعضى از علماى امامیه است فتامل. (نکته 851).
درباره مأثور نبودن این دعا خود مرحوم شیخ عباس قمی هم پس از نقل آن در مفاتیح الجنان فرموده است:
«و اما اینکه این دعا ماثور است یا از منشآت علما است خِرّیت صناعت علم حدیث و روایت و جامع شمل اخبار ائمه علیهم السلام عالم متبحر خبیر و محدث ناقد بصیر شیخنا الاکرم و المحدث الاعظم مولانا الحاج میرزا حسین النوری نور الله مرقده فرموده و أما دعاء العدیلة المعروفة فهو من مؤلفات بعض أهل العلم لیس بمأثور و لا موجود فی کتب حملة الأحادیث و نقادها»
خاصیت این دعا چیست؟
خاصیتش این است که انسان ایمانش را از شیطان حذف می کند و شیطان موفق نمی شود که ایمان انسان را به سرقت ببرد. یعنی شخصی که مقید به خواندن این دعا در تعقیبات نمازها و سایر اوقات باشد، در حالت احتضار ایمانش محفوظ می ماند. در روایات داریم که ایمان بر دو نوع است؛ ایمان مستقر و ایمان مستودع. برخی ایمانشان مستقر و ریشه دار نیست و عاریتی است. با خواندن این دعا می توان ایمان خود را از شر شیطان حفظ کرد.
با توجه به اینکه حضرت علامه حسن زاده آملی و مرحوم شیخ عباس قمی به نقل از محدث نوری فرموده اند: این دعا مأثور نیست، باز هم خواندن آن ایرادی ندارد؟
قبلا در این مطلب که آن هم از حضرت علامه حسن زاده آملی است گفته شده است لزومی ندارد که دعا مأثور باشد. هر چند دعاهای مروی از ائمه اطهار دارای مضامین عالی هستند، اما به این معنا نیست که هیچ کس حق دعا کردن ندارد و حتما باید در دعا عین الفاظی را که اهل بیت به کار برده اند استفاده کزد.