عاشورا در یک جمله نهج البلاغه

أَ لَا حُرٌّ یَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِأَهْلِهَا؟ إِنَّهُ لَیْسَ لِأَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِیعُوهَا إِلَّا بِهَا.

 آیا آزاده ‏اى نیست که این خرده طعام مانده در کام دنیا را بیفکند و به اهلش واگذارد؟ جانهاى شما را بهایى نیست جز بهشت جاودان، پس مفروشیدش جز بدان. _{(حکمت 456 نهج البلاغه)}

 

علی علیه السلام همه عاشورا را در این حکمت خلاصه کرد و ارائه داد. حرّیت و آزادگی در گذشتن از دنیا و ذلّت و نکبت در دلداگی به آن است. راه حرّ و عمر سعد از اینجا از هم جدا می شود.

خطبه ها و نامه های مشهور نهج البلاغه

خطبه 3 = معروف به خطبه شقشقیه

خطبه 83 = معروف به خطبه غرّاء

خطبه 91 = معروف به خطبه اشباح

خطبه 109 = معروف به خطبة الزهراء

خطبه های 165 - 176 - 185 - 186

خطبه 192 = معروف به خطبه قاصعه

خطبه 193 = معروف به خطبه همام

خطبه 222 = در تفسیر الهکم التکاثر

نامه 28 = در پاسخ به معاویه

نامه 31 = به امام حسن مجتبی علیه السلام

نامه 45 = به عثمان بن حنیف

نامه 53 = به مالک اشتر

اگر کسی بخواهد با نهج البلاغه انس داشته باشد و نمی داند از کجا شروع کند بهتر است ابتدا اینها را بخواند. 

قرآن در نهج البلاغه

حضرت امیر در نهج البلاغه درباره قرآن کریم توصیفات زیبایی دارد که در خطبه های ۱۸ و۱۷۶ و۱۸۳ و ۱۹۸ بیشتر دیده می شود. از همه این خطبه ها این جملات را برگزیدم:

 

لَا تُکْشَفُ الظُّلُمَاتُ إِلَّا بِه‏

تاریکی ‏ها بدون قرآن بر طرف نخواهد شد.

 

لَا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرْآنِ مِنْ غِنًى‏

کسی بدون قرآن غنی و بى نیاز نشود.

 

دَوَاءً لَیْسَ بَعْدَهُ دَاءٌ

دارویى که از پس آن بیمارى نیست

 

نُوراً لَیْسَ مَعَهُ ظُلْمَة

نورى که با وجود آن تاریکی نیست‏

 

شِفَاءً لَا تُخْشَى أَسْقَامُه‏

شفایی که در آن بیم بیمارى نباشد

 

مَا لِلْقَلْبِ جِلَاءٌ غَیْرُه

برای قلب جلایی جز آن نیست

 

إِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا یَأْتِی وَ الْحَدِیثَ عَنِ الْمَاضِی وَ دَوَاءَ دَائِکُمْ

علم آینده و خبر گذشته و دوای دردتان در قرآن است

تضمین رزق و روزی

خدای متعال در قرآن کریم می فرماید: اللَّهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ یَقْدِرُ لَه‏ خداوند روزى را براى هر کس از بندگانش بخواهد گسترده مى‏کند، و براى هر کس بخواهد محدود مى‏سازد؛

دلیل تفاوت در رزق و روزی افراد هم این است که هر کسی به یک شکلی باید مورد امتحان و آزمایش قرار بگیرد تا ظرفیت ها و توانمندی های خودش را آشکار کند.

با آنکه در آیات بسیاری سخن از تفاوت رزق و روزی میان بندگان شده ولی با این همه رزق و روزی همه موجودات مقدر و معین شده است. خداوند در آیه 6 سوره هود رزق و روزی همه جنبندگان و هر موجودی که نیاز به غذا و خوراک دارد را تضمین کرده و آن را امری حتمی و قطعی بر می شمارد. وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ رِزْقُها هیچ جنبنده‏اى در زمین نیست مگر اینکه روزى او بر خداست!

در آیه 60 عنکبوت با کنایه این مطلب را گوشزد می کند که انسان نباید این همه حرص رزق و روزی داشته باشد؛ زیرا چه بسا موجودی حتی قدرت حمل رزق خودش را هم ندارد اما خداوند او را هم روزی می دهد! بنابراین این اندازه حرص ورزیدن و دویدن برای روزی امری بیهوده است؛ زیرا خداوند خوراک همه بندگان و جنبندگان روزی زمین را تضمین کرده است.

در نهج البلاغه هست که شخصی از حضرت علی علیه السلام سوال کرد: مردى که در خانه‏ اش را به رویش بربندند و در آنجا رهایش کنند، روزیش از کجا مى‏ رسد فرمود: از آنجا که اجلش به سراغش مى ‏آید. (حکمت ۳۴۸ دکتر آیتی)

یک دعایی در صحیفه سادیه هست که حضرت امام سجاد علیه السلام در هنگام تنگی رزق این دعا را می خواندند. این دعای 29 صحیفه سادیه است که بسیار توصیه میشه مومنین بخوانند و در معنای اون تدبر کندد. در این دعا امام سجاد علیه اسلام به خدای متعال عرضه می دارد خدایا تو خودت در قرآنت وعده دادی که حتما رزق بندگانت رو خواهی داد. به ما آن اندازه ایمان و یقین عطا کن که این وعده تو رو باور کنیم و برای رزق و روزی حرص و جوش نزنیم.